شواهدی از جمعیت "انسان ناشناخته" که منقرض‌شده است!

خزانۀ ژنی افراد ساکن غرب آفریقای امروزی دارای یک گونه انسان رازآلود بنام «جمعیت شبح» است. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مشابهِ آمیزش انسان‌ها و نئاندرتال‌ها، این گونه منقرض‌شده به احتمال زیاد با اجداد ما در قارۀ آفریقا آمیزش جنسی داشته است. دانشمندان با استفاده از داده‎های ژنومی افراد ساکن غرب آفریقای امروزی موفق به یافتن بخش کوچکی از ماده ژنتیکی شده‌اند که ظاهراً از این تبار رازآلود نشات می‌گیرد. گفتنی است این گونه حتی قبل از نئاندرتال‌ها از شجره خانوادگی انسان جدا شده است.

تصور بر این است که انسان‌های امروزی از لحاظ آناتومی از آفریقا سرچشمه می‌گیرند، اگرچه این ادعا بحث‌های بسیار زیادی را به همراه دارد. این جمعیت از انسان‌ها از آفریقا به اروپا و آسیا، مهاجرت نموده و با گونه‌هایی نظیر نئاندرتال‌ها و دنیسوان‌ها به آمیزش جنسی پرداختند.

به همین صورت، افراد ساکن غرب آفریقای امروزی مثل جمعیت‌های ساکنِ یوروبا و منده( قوم‌های بزرگ آفریقایی) فاقد ژن‌هایی از این گونه‌های باستانی هستند، اما نباید چنین برداشت کرد که هیچ نوع آمیزش جنسی صورت نگرفته است. در حقیقت، شواهد ِ اخیر گویای آن است که گذشتۀ ژنتیکی افراد ساکن غرب آفریقا، شاید چنین ژن مشابهی داشته باشند.

تایید و اثبات این ایده کار دشواری است زیرا بقایا و DNA انسان‌های باستانی در قاره آفریقا به ندرت یافت می‌شود؛ یافتن DNA در غرب آفریقا سخت‌تر هم می‌باشد. خوشبختانه، فقط با یک روش می‌توان دریافت که انسان‌های باستانی چگونه ترکیب شدند و این روش مستلزم مطالعه بقایای انسان‌ها نیست و آن هم ژنوم مدرن نام دارد. محققان تصمیم گرفتند ۴۰۵ ژنوم مدرنِ متعلق به جمعیت یوروبا و منده را با ژنوم نئاندرتال‌ها و دنیسوان‌ها مورد مقایسه قرار دهند.

برخلاف انتظار آنان، آثاری از یک گونه انسانیان باستانی در ژنوم آنها کشف گردید که تاکنون بصورت ناشناخته باقی مانده بود. بسیار شبیه به اینکه انسان‎های امروزیِ خارج از قاره آفریقا چطور هنوز آثاری از ژن‌های نئاندرتالی در بدن‌شان دارند، محققان جمعیت‌هایی را در غرب آفریقا پیدا کردند که بین ۲ تا ۱۹ درصد از تبار ژنتیکی‌شان از این انسانیان ناشناخته نشات می‌گیرد.

نکته جالب این است که این اولین‌بار نیست که گونه‌های شبح‌وار اجداد منقرض‌شده و ناشناخته ما در DNA مدرن یافت می‌شود. محققان با بررسی DNA اوراسیایی قبلاً موفق به یافتن آثاری از دستکم سه گونه انسانیان باستانی و ناشناخته در ژنوم انسان‌های مدرن شده بودند.

مطالعات بسیارِ دیگری هم از این یافته‌ها پشتیبانی به عمل آورده‌اند؛ یعنی میان انسان‌های امروزی و باستانی آمیزش جنسی رخ داده است. با توجه به شواهد و بقایای فسیلی، انسان‌های امروزی تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار سال پیش پای به عرصه ظهور گذاشتند.

تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که یک جمعیت شبح باستانی ناشناخته در شکل‌گیری تبار ژنتیکی جوامع امروزی غرب آفریقا نقش داشته است. دانشمندان معتقدند که این گونه باستانی ناشناخته، احتمالا حدود ۶۵۰ هزار سال پیش از اجداد نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن، منشعب گشته و اجداد مردمان کنونی غرب آفریقا، هزاران سال پیش از آن‌ها زاده شده‌اند. دانشمندان بر این نکته تاکید کردند که برای درک بهتر ترکیب ژنی و بدنی اجدادمان باید تجزیه‌ و تحلیل‌های بیشتری در مورد ژنوم آفریقایی‌ها انجام دهیم. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Science Advances منتشر شده است.